شومینه علاوه بر گرمایش نقش بسیار مهمی در دکوراسیون داخلی منزل دارد. به همین دلیل بسیاری از افراد ترجیح می دهند به جای بخاری و شوفاژ از شومینه در اتاق نشیمن یا پذیرایی منزل خود استفاده کنند. شومینه دارای تجهیزات مختلفی است که از آن ها می توان به دمپر شومینه اشاره کرد. اما به نظر شما دمپر چیست و عملکرد آن به چه صورت است؟ آیا نصب آن برای شومینه ضروری است یا می توان از خرید آن صرف نظر کرد؟
دمپر شومینه چیست؟
در حین خرید شومینه برایتان سوال ایجاد نشده که گاز و دودهای حاصل از سوخت شومینه به چه صورت خارج می شوند؟ اگر دقت کرده باشید شومینه دارای یک دودکش است که به بیرون راه دارد و برای خروج دود حاصل از سوخت به کار می رود. اما معمولاً یک دریچه فلزی یا سرامیکی داخل دودکش قرار می گیرد که به این دریچه دمپر شومینه می گویند.
دمپر معمولاً داخل گلوگاه یا پایه دودکش نصب می شود و از بیرون قابل دید نیست. اما شما به راحتی می توانید به آن دسترسی داشته باشید و آن را باز و بسته کنید. همچنین برخی از انواع دمپر در قسمت بالای دودکش نصب می شوند که به آن ها درپوش می گویند.
دلیل نصب دمپر شومینه چیست؟
در صورت باز بودن دمپر شومینه، دود و گازهای مضر حاصل از سوخت شومینه به راحتی از دودکش خارج می شوند. اما به نظر شما دلیل نصب دمپر در دودکش شومینه چیست؟ در مقررات ملی ساختمان، نصب دمپر در شومینه برای جلوگیری از آتش سوزی و خطرات احتمالی، ضروری و اجباری است. استفاده از آن مزایای بسیاری دارد که یکی از آن ها عملکرد بهتر شومینه است.
در واقع اگر دمپر در دودکش شومینه نصب نباشد ممکن است گرمای حاصل از سوخت شومینه نیز از دودکش خارج شود. اما با نصب دمپر می توان از بروز این مشکل و همچنین هدر رفتن انرژی جلوگیری کرد. به طور کل نصب این وسیله با مزایای بی شماری همراه است که در زیر به برخی از آن ها اشاره خواهیم کرد:
مزایای نصب دمپر در پاییز و زمستان
در فصل پاییز و زمستان معمولا شومینه روشن است و برای گرمایش منزل مورد استفاده قرار می گیرد. در این فصول کافی است دمپر را کمی ببندید تا شدت آتش کاهش پیدا کند. بنابراین دمپر برای تنظیم شدت آتش کاربرد دارد. دمپر سرعت سوختن آتش را تنظیم می کند و باعث می شود محیط زندگی شما گرمای مطبوعی داشته باشد.
همچنین به این صورت احتمال هدر رفت گرما از بین می رود. در این فصول اگر شومینه خاموش باشد با بستن کامل دمپر می توانید از خروج هوای گرم جلوگیری کنید. دمپر برای خاموش کردن آتش در شومینه های قدیمی هم کاربرد دارد. همچنین با بستن آن می توانید از ورود برف و باران به داخل شومینه جلوگیری کنید.
مزایای نصب دمپر در بهار و تابستان
در فصل بهار و تابستان معمولاً از شومینه استفاده نمی شود. در این فصول می توانید با بستن کامل دمپر از ورود باران، زباله و حیوانات به داخل شومینه جلوگیری کنید. همچنین در فصول گرم سال هجوم حشرات به داخل منزل می تواند موجب کلافگی شما شود، اما با بستن کامل دمپر می توان از این مشکل نیز پیشگیری کرد.
یکی از دیگر مزایای دمپر شومینه برای فصل بهار و تابستان کمک به تعادل هوای منزل است. در واقع با بستن آن از خروج هوای خنک و هدر رفت انرژی جلوگیری می شود.
آیا نصب دمپر شومینه ضروری است؟
اگر می خواهید کارایی شومینه به حداکثر برسد، نصب دمپر برای شما ضروری است. همچنین با وجود این وسیله می توانید از هدر رفت انرژی جلوگیری کرده و باعث ایمنی بیشتر شومینه شوید. البته برای تصمیم گیری بهتر می توانید از یک متخصص کمک بگیرید. برای این کار باید در رابطه با نوع شومینه و شرایط آب و هوایی محل زندگی خود اطلاعات کاملی را در اختیار متخصص مربوطه بگذارید.
نحوه باز و بسته کردن دمپر شومینه
باز و بسته کردن دمپر بستگی به مدل آن دارد. در دمپرهای گلوگاهی کافیست دستگیره را بگیرید و آن را از خود دور کنید، به این صورت دمپر باز خواهد شد. اما برای بستن کافیست آن را به سمت خودتان بکشید. برخی از دمپرها دارای اهرم دسته دار هستند که ممکن است به سمت عقب و جلو یا چپ و راست حرکت کنند. بنابراین باید بررسی کنید به چه صورت باز و بسته می شود.
مدل های دیگر دمپر ممکن است دارای زنجیر باشند که اگر زنجیر را به سمت خود نزدیک کنید دریچه باز می شود. همچنین با دور کردن زنجیر از خود می توانید دریچه را ببندید.
چطور از باز بودن دمپر شومینه مطمئن شویم؟
در صورتی که پیش از روشن کردن شومینه دریچه دمپر را باز نکنید، دود و گازهای سمی وارد اتاق شده و باعث مشکلات جدی خواهند شد. بنابراین حتماً باید از باز بودن دمپر دودکش مطمئن شوید. برای اطمینان از باز بودن آن از روش های زیر استفاده کنید:
استفاده از چراغ قوه
از یک چراغ قوه برای مشاهده داخل جعبه آتش دودکش کمک بگیرید. به این صورت اگر داخل دودکش کاملاً تاریک بود یعنی دمپر بسته است.
آتش زدن کاغذ یا روزنامه
راه حل دیگر این است که یک تکه کاغذ را آتش بزنید و بررسی کنید که دود آن به سمت بالا کشیده می شود یا خیر. اگر دود حاصل از سوخت کاغذ به سمت بالا کشیده نشد یعنی دمپر بسته است.
بررسی جریان هوا
اگر امکان روشن کردن آتش با استفاده از کاغذ یا روزنامه را نداشتید، کافیست دست خود را داخل جعبه آتش دودکش قرار دهید. اگر دمپر باز باشد جریان هوا را به خوبی حس خواهید کرد.
بررسی دودکش بیرونی
در ساده ترین حالت می توانید شومینه را روشن کنید و نگاهی به دودکش خارجی آن بیندازید. اگر دود از دودکش خارج شود یعنی دریچه دمپر باز است.
آیا دمپر نیاز به تعمیر پیدا می کند؟
دمپر شومینه در معرض حرارت است به همین دلیل شاید بعد از مدتی دچار تغییر شکل شده و کارایی خود را از دست بدهد. در این مواقع در حین باز و بسته کردن دمپر به مشکل خواهید خورد که باید حتماً از تعمیرکار کمک بگیرید. در صورتی که قابل تعمیر نباشد، لازم است آن را با دمپر جدیدی جایگزین کنید.
در نهایت باز هم تاکید می کنیم که در حین روشن کردن شومینه حتماً از باز بودن دمپر مطمئن شوید؛ در غیر این صورت پخش شدن دود و گازهای سمی در محیط منزل بسیار خطرناک خواهد بود.