به صرفه ترین سیستم گرمایشی ساختمان چیست؟ در پاسخ این سوال باید ابتدا تعریفی از این مفهوم ارائه کرد. سیستمی که به لحاظ هزینه راه اندازی اولیه و هزینه های نگهداری مناسب باشد و در عین حال با کمترین مصرف انرژی بیشتری بازدهی را بدهد، یک سیستم گرمایشی مقرون به صرفه است. انواع مختلف شومینه از جمله شومینه گازی، چوبی و الکلی گزینه های مقرون به صرفه ای نیستند. در مقابل می توان سیستم های گرمایش از کف، هیت پمپ، پکیج، رادیاتور پنلی، رادیاتور قرنیزی و بویلرهای چگالشی را به صرفه ترین نوع سیستم های گرمایشی معرفی کرد.
آیا شومینه ها سیستم های گرمایشی مقرون به صرفه ای هستند؟
شومینه ها مصرف انرژی بالا و بازدهی اندکی دارند. استفاده از آنها بیشتر جنبه دکوراتیو دارد؛ ضمن آنکه هزینه نصب آنها بالاست. با توجه به این موارد نمی توان شومینه ها را وسایل گرمایشی بهینه ای برای استفاده در فصول سرد سال معرفی کرد. البته، این ویژگی ها در مورد تمام مدل های این وسیله گرمایشی قابل تعمیم نیست. در بین انواع شومینه ها از نظر سوخت مصرفی، شومینه های برقی مدل های به صرفه تری هستند.
معرفی سیستم های گرمایشی به صرفه و کارآمد
به صرفه ترین سیستم های گرمایشی با توجه به ویژگی هایی چون بیشترین بازدهی با کمترین میزان مصرف انرژی، ایمنی بالا، متناسب بودن هزینه اولیه راه اندازی آن نسبت به میزان مصرف انرژی شناخته می شوند. بر این اساس می توان موارد زیر را در زمره لیست به صرفه ترین سیستم گرمایشی معرفی کرد:
- شومینه برقی
- پمپ حرارتی
- گرمایش از کف
- بویلرهای چگالشی
- رادیاتورهای پنلی
- پکیج های دیواری
- بخاری
- سیستم گرمایش مرکزی
- رادیاتور قرنیزی
شومینه برقی
امروزه این مدل شومینه ها به دلیل کارایی بالاتر، امنیت و هزینه کمتر بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. البته باید توجه داشت شومینه های برقی هزینه مصرف برق بالایی دارند. اما چرا شومینه برقی ها به عنوان به صرفه ترین سیستم گرمایشی محسوب می شوند؟ با توجه به گرمای کافی، کاهش میزان هدر رفت انرژی و هزینه نگهداری و تعمیر اندک این مدل ها نسبت به انواع گازی در بلند مدت انتخاب بهتری هستند. پس اگر سیستم گرمایشی منتخب شما شومینه است، بهتر است انواع برقی آنها را انتخاب کنید.
مزایای شومینه برقی
- بازدهی گرمایی بالا (تبدیل 99% برق مصرفی به گرما)
- توزیع گرما به صورت مستقیم در تمام فضا و عدم هدر رفت آن
- امکان کنترل گرما و کم و زیاد کردن آن
- عدم ساطع کردن گاز و ایمن بودن
- طول عمر بالا
- اشغال اندک فضا
- عدم تولید آلودگی و دود
معایب شومینه برقی
- از کار افتادن شومینه در صورت قطع برق
- دشوار بودن حمل و نقل آن در مدل های بزرگ تر
- احتمال ایجاد اضافه بار در کنار سایر وسایل الکتریکی فعال ساختمان
پمپ های حرارتی
هیت پمپ یا پمپ حرارتی دستگاهی است که گرما را از بیرون به درون ساختمان یا برعکس منتقل می کند. پمپ های حرارتی از سیستم های گرمایشی کارآمد و کم مصرف هستند. گرچه هزینه نصب اولیه این سیستم ها بالاست، اما دلایلی چون حداقل مصرف انرژی و کاهش هزینه های عملیاتی، در بلند مدت گزینه ای مقرون به صرفه و پایدار محسوب می شوند.
مزایای پمپ حرارتی
- بهره وری انرژی کارآمدتر نسبت به سیستم های گرمایش و سرمایش سنتی
- تطبیق پذیری با محیط زیست (به دلیل استفاده از الکتریسیته به جای سوخت فسیلی)
- طول عمر و ایمنی بالا
معایب پمپ حرارتی
- چالش های نصب و هزینه بالای آن
- نیاز به تعمیر و نگهداری منظم
- تولید صدا حین کار
3. گرمایش از کف، یک سیستم گرمایش پربازده
در لیست به صرفه ترین سیستم گرمایشی، به گرمایش از کف هم می توان اشاره کرد. در این سیستم حرارت محیط از طریق تعبیه لوله هایی مخصوص در کف ساختمان ایجاد می شود. این لوله ها به دو طریق الکتریکی یا هیدرونیک گرم شده و گرمایش را به محیط منتقل می کنند. در سیستم گرمایش از کف به دلیل حذف رادیاتورها فضای بیشتری ایجاد می شود. بنابراین، استفاده از آنها برای فضاهای کوچک هم بهترین انتخاب است.
مزایای گرمایش از کف
- کاهش مصرف انرژی
- عدم اشغال فضا
- ایمنی بالا
- هزینه تعمیر و نگهداری پایین
- قابلیت تنظیم دمای جداگانه هر اتاق
- توزیع یکسان گرما از سطح زمین به تمام نقاط ساختمان
معایب گرمایش از کف
- هزینه نصب بالا
- دسترسی سخت به هنگام تعمیر
. ممنوعیت استفاده در طبقات بالاتر از اول
4. دیگ های چگالشی
بویلرهای چگالشی مخزن های استوانه ای یا مکعبی تحت فشاری هستند که در آنها آب توسط مشعلی گرم شده و از طریق جریان در سیستم های گرمایشی، نظیر فن کویل یا رادیاتور، گرمای سیال با مکانیزم هایی چون تابش یا جابجایی به هوای اتاق منتقل می شود. استفاده از این دیگ ها برای تاسیسات گرمایش جکوزی و استخر بسیار مناسب است.
مزایای دیگ های چالشی
- مصرف کمتر انرژی نسبت به موتورخانه های سنتی
- راندمان حرارتی بالا
- سازگار با محیط زیست
- نصب آسان و تسهیل تعمیر و نگهداری
- دارای سیستم کنترل هوشمند و پیشرفته
معایب دیگ های چالشی
- قیمت گران
- هزینه اجرایی بالا
5. رادیاتورهای پنلی
رادیاتورهای پنلی نسل جدیدی از رادیاتورها هستند. این تجهیزات گرمایشی از فولاد ساخته شده اند. این آلیاژ انرژی گرمایی را راحت تر منتقل می کند. با توجه به این ویژگی و نحوه عملکرد این رادیاتورها در انتقال گرما، یعنی روش تابش، رادیاتورهای پنلی بازدهی حرارتی بالایی دارند. همین ویژگی باعث شده تا این مدل رادیاتورها نسبت به نسل قدیمی تر آنها (رادیاتورهای پره ای) مصرف انرژی کمتری داشته باشند و در زمره به صرفه ترین سیستم گرمایشی محسوب شوند.
مزایای رادیاتور پنلی
- قیمت کمتر و بازدهی بیشتر نسبت به رادیاتورهای پره ای
- اختصاص فضای کمتر جهت نصب نسبت به رادیاتورهای پره ای
- مقاومت بالا نسبت به رطوبت و زنگ زدگی
- عدم نیاز به هواگیری
6. پکیج های دیواری
پکیج های دیواری از پرکاربردترین سیستم های گرمایشی هستند. این سیستم گرمایشی عملکردی مشابه موتورخانه ها دارند. با این تفاوت که در موتورخانه ها تمام واحدها از یک مخزن واحد استفاده می شود؛ در حالیکه در سیستم گرمایشی پکیج این مخزن به مخزن هایی کوچک تر تقسیم می شود و در هر واحد ساختمان یکی از آنها قرار می گیرد.
این سیستم ها به دلیل ویژگی هایی چون مستقل بودن مصرف هر واحد و حذف پمپ آب و مسیر لوله کشی، تعمیر و نگهداری کمتر، نسبت به موتورخانه ها گزینه به صرفه تری هستند. از طرفی به دلیل اشغال فضای کمتر و سیاه نکردن دیوارها نسبت به بخاری ها انتخاب بهتری معرفی می شوند؛ هرچند مصرف انرژی پکیج از بخاری بیشتر است. بنابراین، می توان این سیستم ها را در لیست به صرفه ترین سیستم گرمایشی محسوب کرد.
مزایای پکیج های دیواری
- قابلیت تامین آب گرم مصرفی علاوه بر تامین گرمایش ساختمان
- کاهش مصرف انرژی
- اشغال فضای اندک
- هزینه تعمیر و نگهداری اندک
- تنظیم مستقل دما در هر واحد ساختمان
- ایمنی بالا
معایب پکیج های دیواری
- عدم کارایی سیستم برای متراژهای بیش از 300 متر
- اختلال در عملکرد دستگاه در صورت نوسان فشار آب
- سرد شدن محیط و آب مصرفی در صورت اختلال در عملکرد پکیج
- افت فشار آب در صورت استفاده همزمان چند نفر از شیر آب های مختلف
7. بخاری، بهترین روش گرمایش خانه کوچک
بخاری از تجهیزات گرمایشی رایجی است که در فصل زمستان استفاده می شود. در بین مدل های مختلف این وسیله، انواع گازی به دلیل مصرف انرژی پایین و هزینه نصب و راه اندازی کمتر کاربرد بیشتری دارند. با توجه به دلایلی چون بهره وری بالا و تبدیل موثر انرژی به گرما می توان بخاری های گازی را هم به صرفه ترین سیستم گرمایشی معرفی کرد.
مزایای بخاری
- بهره وری انرژی بالا
- نصب آسان
- هزینه نصب و راه اندازی پایین
- قیمت کمتر نسبت به سایر وسایل گرمایشی
معایب بخاری
- احتمال گاز گرفتگی در صورت نصب نادرست
- اشغال فضای زیاد
8. سیستم های گرمایشی مرکزی
سیستم های گرمایشی مرکزی یا موتورخانه از تجهیزات گرمایشی رایج مجتمع ها و ساختمان های بزرگ هستند. در این سیستم ها آب گرم شده در موتورخانه از طریق رادیاتور، شوفاژ یا فن کویل به فضای ساختمان منتقل می شود.
مزایای سیستم گرمایش مرکزی
- بهره وری مناسب انرژی
- طول عمر بیشتر
- ایمنی بالا
- کیفیت بهتر هوای ساختمان
- هزینه نصب و راه اندازی کمتر
- نگهداری مقرون به صرفه تر به دلیل تجمیع همه تجهیزات در موتورخانه مرکزی
معایب سیستم های گرمایشی مرکزی
- نیاز به فضای وسیع برای نصب
- نیاز به تعمیر و نگهداری دائم
- عدم استقلال هر واحد در هزینه مصرف انرژی
9. سیستم گرمایش رادیاتور قرنیزی
رادیاتور قرنیز سیستم گرمایشی مشابه گرمایش از کف است. این سیستم پوسته ای از جنس آلیاژ آلومینیوم با فرمی شبیه قرنیز است که در فضای پشت آن رادیاتورهای طولی جاسازی می شوند و در بخش پایینی دیوارها نصب می گردد. در این سیستم گرمای مورد نیاز از طریق آب گرم حاصل از پکیج دیواری یا دیگ موتورخانه و جریان آن در لوله های رادیاتور تامین می شود.
رادیاتورهای قرنیزی به دلیل پخش گرما از پایین ترین قسمت سطح زمین، مصرف انرژی مقرون به صرفه ای دارند. با توجه به بازدهی بالا و مصرف انرژی پایین می توان رادیاتورهای قرنیزی را هم به صرفه ترین سیستم گرمایشی معرفی کرد.
مزایای رادیاتور قرنیزی
- کاهش مصرف انرژی
- توزیع یکنواخت حرارت در فضا
- ایمنی بالا
- کاهش لوله کشی تاسیسات گرمایشی
- اشغال اندک فضا
معایب رادیاتورهای قرنیزی
- احتمال رسوب گرفتن لوله های رادیاتور و نشت آب در صورت انبساط رادیاتور
- امکان آسیب برخی وسایل (تلویزیون، کمد و …) در تماس مدام با این سیستم ها
انتخاب سیستم گرمایشی کارآمد با توجه به نوع آب و هوا
شرایط آب و هوایی و میزان رطوبت منطقه فاکتورهای مهمی برای انتخاب یک سیستم گرمایشی پربازده و به صرفه هستند. اما برای هر آب و هوایی چه سیستمی مناسب است؟
- سردسیر: موتورخانه، پکیج، بخاری، گرمایش از کف
- معتدل: پکیج و گرمایش از کف
- گرمسیر: موتورخانه و پکیج (برای مناطق مرطوب) و پکیج و رادیاتور (برای مناطق خشک)
در پایان، به صرفه ترین سیستم گرمایشی کدام است؟
بخاری و رادیاتورهای پنلی برای ساختمان هایی با متراژ اندک مناسب می باشند؛ ولی برای مکان هایی با متراژهای بالا گرمایش از کف گزینه منطقی تری خواهد بود. در صورتی که به دنبال وسیله گرمایشی برای مجتمع های مسکونی با تعداد واحد بالا هستید، استفاده از سیستم های گرمایش مرکزی انتخاب بهتری است. از نظر به صرفه بودن هزینه راه اندازی و نگهداری نیز بهتر است به سراغ پکیج های دیواری و بخاری های گازی بروید. اگر در بین انواع شومینه ها در جستجوی به صرفه ترین سیستم گرمایشی هستید، شومینه های برقی انتخاب بهتری می باشند. متنوع ترین طرح و مدل این مدل شومینه ها را می توانید در شومینه هنر خریداری کنید.
سوال متداول
ویژگی های یک سیستم گرمایشی مقرون به صرفه چیست؟
سیستمی که به لحاظ هزینه راه اندازی اولیه و هزینه های نگهداری مناسب باشد و در عین حال با کمترین مصرف انرژی بیشتری بازدهی را بدهد.
سیستم گرمایشی به صرفه و پر بازده برای هوای سرد کدام است؟
موتورخانه، پکیج، بخاری، گرمایش از کف مناسب ترین گزینه برای مناسبترین گزینه برای مکان های مختلف هستند.